İlham Verici Fikirler Yazılar

Hematoloji kansere bakar mı? Ekonomik bir perspektiften analiz Ekonomi, seçimlerin bilimidir: kıt kaynaklar, sonsuz ihtiyaçlar ve bu ikisi arasındaki kırılgan denge. Bir ekonomist için zaman, emek ve sermaye her yerde kıymetlidir; laboratuvarlarda, hastane koridorlarında ve bir kan damlasının içinde bile. “Hematoloji kansere bakar mı?” sorusu, yüzeyde tıbbi bir merak gibi görünse de, aslında sağlık ekonomisinin derin yapısına ayna tutar. Çünkü her teşhis, bir maliyet; her gecikme, bir ekonomik kayıptır. Sağlık sistemi: Görünmez bir piyasa Bir sağlık sistemini, karmaşık bir piyasa modeli gibi düşünebiliriz. Arz tarafında laboratuvarlar, hastaneler, hematologlar ve teşhis teknolojileri vardır; talep tarafında ise hastalar, sigorta sistemleri ve kamu…

Habbe ne demek Lubunca? Tarihin Arka Sokaklarından Günümüze Uzanan Bir Dilin İzinde Bir tarihçi olarak her kelimenin bir hikâyesi olduğuna inanırım. “Habbe” kelimesini ilk kez duyan biri için bu sözcük, belki anlamsız bir ses dizisinden ibaret gibi görünür. Oysa Lubunca’nın renkli dünyasında “habbe”, bir kimliği, bir direnişi ve bir toplumsal dönüşümü içinde taşır. Bu yazıda, “Habbe”nin ne anlama geldiğini açıklarken aynı zamanda Lubunca’nın tarihsel arka planına, kırılma noktalarına ve bugünkü toplumsal anlamına ışık tutacağız. Lubunca’nın Kökenleri: Gizli Bir Dilin Tarihçesi Lubunca, Osmanlı İmparatorluğu’nun çok kültürlü kent dokusunda doğmuş bir gizli iletişim dilidir. 19. yüzyılın sonlarında hamam çalışanları, tulumbacılar, seyyar satıcılar…

OZMO Hangi Ülkeye Ait? Küresel Bir Markanın Yerel Hikâyesi Farklı Gözlerden Bakmak: Tatlı Bir Merakın Peşinde Bazı markalar vardır ki, çocukluğumuzun en tatlı hatıralarına kazınır. Market raflarında gözümüze çarpan renkli paketleriyle bizi gülümsetir, tatlarıyla geçmişe götürür. “OZMO” da tam olarak böyle bir marka. Kimi için okul çıkışında alınan küçük bir ödül, kimi için çocuğuyla paylaştığı mutlu bir an… Peki hiç düşündünüz mü, bu tatlı ve neşeli markanın arkasında hangi ülke var? Cevabı düşündüğünüzden daha ilginç çünkü OZMO, hem yerel bir gurur hem de küresel bir başarı hikâyesi. Hızlı cevap: OZMO, Türkiye merkezli Şölen Çikolata’ya ait bir markadır. OZMO’nun Kökeni: Türkiye’den…

Live Fotoğraf Ne Demek? Anın Nabzını Tutan Minik Hikâyeler Bir akşamüstü, martıların suya dalıp çıktığı o kısa aralığı yakalamak istedim. Deklanşöre bastım, sonra fotoğrafın üstünde parmağımı tuttuğumda sahne “canlandı”: su sıçradı, kanatlar titreşti, rüzgârın sesi bile oradaydı. İşte o an, “Live fotoğraf”ın aslında tek kareden fazlası olduğunu hissettim. Bugün, hep birlikte bu küçük ama etkili formun kökenine, bugününe ve yarınlarına dalalım. Live Fotoğrafın Kökleri: Tek Kareden Kısa Bir Filme Live fotoğraf (Apple’ın “Live Photos” özelliği), iPhone’da bir fotoğraf çektiğiniz anda yalnızca tek kareyi değil; deklanşöre basmadan yaklaşık 1,5 saniye önceyi ve 1,5 saniye sonrayı da kayıt altına alan minik bir…

Kapalı devre güneş enerjisi nedir? Farklı bakış açılarının kesiştiği enerji modeli Gelin bugün biraz ezber bozalım. Güneş enerjisi deyince çoğumuzun aklına sadece “paneller, elektrik ve faturada tasarruf” gelir. Oysa bu işin arka planında çok daha sofistike, hatta tartışmaya açık bir teknoloji yatıyor: kapalı devre güneş enerjisi sistemleri. Bu yazıda sadece teknik tarafı değil, insanların bu teknolojiye nasıl baktığını da konuşacağız. Kimisi verim ve maliyet hesaplarıyla yaklaşır, kimisi ise sürdürülebilirlik, toplumsal dönüşüm ve gelecek kuşaklar açısından bakar. Hadi birlikte bakalım: Kapalı devre güneş enerjisi nedir ve ona farklı gözlerle bakmak bize ne öğretir? — 📡 Temelden başlayalım: Kapalı devre güneş enerjisi…

Ateş Çiçeği Nasıl Ekilir? Bir Psikoloğun Merceğinden İçsel Büyümenin Hikayesi Bir psikolog olarak, doğanın döngülerine her baktığımda insan ruhunun ince kıvrımlarını görürüm. Toprakla uğraşmak, yalnızca bir bitkiyi değil; insanın kendi içsel bahçesini de yeşertmesidir. Ateş çiçeği — adı gibi tutkulu, yanıcı ve bir o kadar da büyüleyici — aslında insanın duygusal, bilişsel ve sosyal gelişiminin sembolüdür. Peki, bu çiçeği ekmek yalnızca bir bahçıvanlık işi midir, yoksa bir ruhsal yolculuk mudur? Bilişsel Düzlemde: Ateş Çiçeği Ekimi ve Zihinsel Farkındalık Bir tohumun toprağa bırakıldığı an, aslında bir fikrin zihne düşüş anına benzer. Bilişsel psikoloji açısından baktığımızda, ateş çiçeğini ekmek, dikkat, sabır ve…

Alarm Olan Eve Hırsız Girer mi? Ekonomik Bir Perspektiften Güvenlik ve Rasyonel Kararlar Kaynakların Sınırlılığı ve Rasyonel Seçimler: Ekonomistin Bakış Açısı Bir ekonomist için her şey kıt kaynaklar ve bu kaynakların en verimli biçimde kullanımıyla ilgilidir. Zaman, para, emek ve hatta güvenlik… Tüm bu unsurlar, sınırlı kaynaklar arasında seçim yapmamız gerektiğini bize hatırlatır. “Alarm olan eve hırsız girer mi?” sorusu da aslında bir güvenlik tercihi meselesinden çok daha fazlasıdır: Bu soru, bireylerin risk algısı, maliyet-fayda analizi ve piyasa dinamikleriyle şekillenen ekonomik davranışlarının bir yansımasıdır. Bir ekonomistin gözünden bakıldığında, güvenlik sistemine yatırım yapmak bir tür sigorta primidir; belirsiz bir geleceğe karşı…

Abdullah İsmi Ne Anlama Gelir? Felsefi Bir Bakışla İsim ve Varlık İlişkisi Felsefe, varlık ve anlam üzerine derin sorgulamalar yapmamıza olanak tanır. Her bir kavramın, kelimenin, ya da ismin ardında daha büyük bir anlam yatar; bu anlamları anlamak, insanın varoluşunu ve evrendeki yerini sorgulamasına yardımcı olur. Bugün, günlük yaşamımızda sıkça karşılaştığımız bir isim olan “Abdullah”ı felsefi bir perspektiften inceleyeceğiz. Abdullah isminin anlamını, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden ele alarak, bu ismin birey ve toplum üzerindeki yansımalarını sorgulayacağız. Abdullah İsminin Anlamı: Temel Bir Tanım “Abdullah” ismi, Arapça kökenli olup “Allah’ın kulu” anlamına gelir. Arapça “Abd” kelimesi, “kul” anlamına gelirken, “Allah” kelimesi…

Kantin Ne Kadar Kazandırır? Farklı Bakış Açılarıyla Gerçeğe Yaklaşmak Bazen bir konunun gerçeğini anlamak için sadece rakamlara bakmak yetmez. Farklı gözlerle görmek, farklı pencerelerden düşünmek gerekir. Bugün sizlerle birlikte tam da bunu yapacağız: “Kantin ne kadar kazandırır?” sorusuna hem objektif verilerle hem de insani, toplumsal etkilerle yaklaşarak geniş bir perspektif sunacağız. Çünkü bu iş sadece para kazanmakla ilgili değil; aynı zamanda insanların hayatına dokunmak, alışkanlıkları şekillendirmek ve küçük bir mekânın nasıl büyük bir değer yaratabileceğini keşfetmekle de ilgilidir. Kantin Gelirlerini Anlamak: Temel Dinamikler Bir kantinin kazancı birçok değişkene bağlıdır: konum, hedef kitle, ürün çeşitliliği, fiyatlandırma stratejisi, kira ve personel giderleri,…

Yargılama İlkeleri: Antropolojik Bir Perspektiften Kültürel Çeşitliliğe Yolculuk “Her kültür, kendine özgü bir gözlükle dünyayı görür. Farklı gözlükler, farklı gerçeği ortaya çıkarır.” Bir antropolog olarak, insan toplumlarının oluşturduğu çeşitliliği görmek, bu çeşitliliği anlamaya çalışmak ve kültürel bağlamdaki farklılıkları keşfetmek büyük bir merak kaynağıdır. Yargılama ilkeleri de bu çeşitliliğin bir yansımasıdır. Yargı ve adalet, yalnızca hukuk sistemlerinin değil, aynı zamanda her kültürün toplumsal yapısının, ritüellerinin, sembollerinin ve kimliklerinin bir parçasıdır. Her toplum, suç, ceza ve adalet anlayışını farklı şekillerde tanımlar ve uygular. Yargılama ilkelerinin temelini anlamak için, kültürlerin nasıl farklı şekillerde yargılama süreçlerine yaklaştığını incelemek gereklidir. Gelin, bu yazıda yargılama ilkelerini,…